Krimpflatie, wat is het en wat merk je ervan?

Je denkt dat je favoriete product even duur is gebleven, maar zonder dat je het doorhebt, zit er ineens minder in de verpakking. Geen prijsverhoging, maar wel minder inhoud: dat is krimpflatie. Steeds meer fabrikanten maken hier gebruik van, zeker in tijden van stijgende kosten en inflatie. Voor consumenten betekent het dat je ongemerkt meer betaalt voor minder. In dit artikel leggen we uit wat krimpflatie precies is, waarom fabrikanten dit doen en hoe je het kunt herkennen. Na het lezen ben je beter voorbereid als je aan de kassa staat.

Wat is krimpflatie?

Er is sprake van krimpflatie wanneer fabrikanten de inhoud van verpakkingen verkleinen terwijl de verkoopprijs van het artikel gelijk blijft. Fabrikanten doen dit om prijsstijgingen te verbergen.

Fabrikanten worden geconfronteerd met prijsverhogingen van grondstoffen en toenemende personeelskosten, willen deze stijgende kosten doorbelasten aan consumenten.

Soms kiezen ze ervoor om dit rechtstreeks te doen, door de prijs van een artikel te verhogen. Het toepassen van zo'n inflatiecorrectie is bij sommige producten of diensten zelfs contractueel vastgelegd, zoals bijvoorbeeld bij telefoonabonnementen.

Soms kiezen ze er echter voor om de prijsstijging te maskeren door in plaats van de prijs te verhogen de inhoud van de verpakking te verkleinen. Dat noem je krimpflatie.

Wat merk je als consument ervan?

Krimpflatie is een sneaky verschijnsel dat vaak niet opgemerkt wordt door consumenten.

De oplettende consument zal een specifieke prijsstijging opmerken en we merken allemaal dat we tegenwoordig steeds meer uitgeven aan boodschappen. Maar de kans dat we door hebben dat verpakkingen stiekem kleiner gemaakt worden, is in de praktijk klein.

Tenzij er wel een consument is die het opmerkt en een vergelijkende foto deelt op sociale media, zoals af en toe gebeurt. In dat geval worden fabrikanten 'betrapt' en kan er een flinke online rel ontstaan zoals in het geval van Koopmans zelfrijzend bakmeel gebeurde.

Fabrikanten zullen vaak excuses aanhalen voor krimpflatie, zoals een 'kwaliteitsverbetering' of 'verbeterde receptuur. Tegenwoordig voelen consumenten dit vaak aan en trappen ze hier niet meer in.

Ze krijgen linksom of rechtsom minder waar voor hun geld.

Is krimpflatie wettelijk toegestaan?

Fabrikanten mogen de verkoopprijzen van producten verhogen en het staat ze ook vrij om de verpakkingen kleiner te maken. Ze hoeven de consument hier wettelijk gezien niet expliciet over te informeren, al is dat wel zo netjes natuurlijk.

De enige wettelijke verplichting die fabrikanten hebben, is het aanbieden van accurate productinformatie op de verpakking van het product. Er moet op de verpakking duidelijk weergegeven worden wat de inhoud is en welke ingrediënten het product bevat.

Denk bijvoorbeeld aan een pak zelfrijzend bakmeel van 400 gram in plaats van 500 gram in één pak. Terwijl de verkoopprijs exact hetzelfde is...

Waarom kiezen fabrikanten voor krimpflatie in plaats van het verhogen van hun prijzen?

Consumenten worden niet blij van prijsverhogingen. Dat weten fabrikanten en daarom gaan ze hier voorzichtig mee om, om te voorkomen dat boze consumenten 'overlopen' naar een vergelijkbaar product van een concurrerende fabrikant.

Omdat krimpflatie minder zichtbaar is dan een directe prijsverhoging, geven sommige fabrikanten hier de voorkeur aan. Zeker wanneer hun huidige prijs rond een psychologische grens ligt waar ze graag onder willen blijven om de prijsperceptie niet teveel te verstoren. Krimpflatie is dus een psychologie van prijsverhogingen tijdens inflatie.

Bijvoorbeeld: een fabrikant verkoopt een fles shampoo voor €4,95 (net onder de €5,-) en kiest ervoor om zijn inhoud met 10% te verlagen in plaats van de prijs naar €5,45 te verhogen.

Hoewel krimpflatie niet altijd iets is wat direct opvalt, heeft het wel degelijk invloed op je koopkracht en bestedingspatroon. Door als consument bewuster te kijken naar de inhoud, verpakking en prijs van producten, kun je beter inschatten waar je geld naartoe gaat. Uiteindelijk draait het bij inflatie, in welke vorm dan ook, om inzicht en bewustwording. Zo blijf je niet alleen financieel scherper, maar houd je ook grip op je eigen uitgaven.