Wat is het verschil tussen geld en valuta?

In onze moderne samenleving worden de termen ‘geld’ en ‘valuta’ vaak door elkaar gebruikt, toch is er een duidelijk verschil tussen deze twee concepten. Zonder een goed begrip van deze termen en zonder inzicht in de onderliggende economische cyclus van inflatie en deflatie, is het moeilijk om de dynamiek van onze huidige financiële systemen te begrijpen. In het artikel '7 Stages of Empire', worden de 7 'stadia van een imperium' uitgelegd. Deze laten een verloop zien van kwalitatief geld naar kwantitatief valuta en weer terug naar kwalitatief geld.

Het belangrijkste verschil tussen geld en valuta

Het fundamentele verschil tussen geld en valuta ligt in de eigenschap ‘oppotmiddel’. Geld behoudt zijn waarde over een langere periode, terwijl valuta door inflatie aan koopkracht verliest. Dit betekent dat goud en zilver, die hun waarde door de eeuwen heen behouden, als geld kunnen worden beschouwd, terwijl de euro en de dollar slechts valuta zijn. De misvatting dat valuta geld is, heeft grote economische gevolgen, omdat het leidt tot een systeem waarin koopkracht langzaam wordt uitgehold. Dit onderscheid begrijpen is belangrijk voor inzicht in inflatie en de stabiliteit van onze economie.

Wat is de betekenis van valuta?

Er is sprake van valuta als het object de volgende eigenschappen heeft:

Ruilmiddel: het woord ruilmiddel spreekt eigenlijk al voor zich. Een middel dat wordt geruild om iets te betalen of om er iets anders voor in de plaats te krijgen. Euro's en dollars zijn ruilmiddelen, maar ook andere goederen worden als ruilmiddel gebruikt zoals schelpen of vee.

Rekeneenheid: het object dient een rekeneenheid te zijn. Dit betekent dat het een eenheid is die de waarde van iets aangeeft. Het is dan een 'standaard monetaire meeteenheid' voor het meten van de waarde van goederen, diensten en activa.

Draagbaar: een praktische eigenschap. Euro's en dollars (vooral in de huidige tijd van elektronische valuta) zijn eenvoudig mee te nemen als je ergens naartoe gaat om iets te kopen. Ook cash (munten en briefjes) zijn klein, licht en makkelijk te vervoeren. In de tijd van vee als ruilmiddel was de 'draagbaarheid' van deze middelen een stuk minder.

Duurzaam: deze eigenschap moet niet worden gelezen als de 'groene' duurzaamheid die in de huidige maatschappij veelvuldig wordt genoemd. Er moet weer worden gedacht aan 'langzame/geen slijtage' en 'gaat lang mee'. Denkend aan euromunten hebben deze munten de eigenschap 'duurzaam': de munten bestaan uit duurzame metalen zoals koper en nikkel. Ook de eurobiljetten worden namelijk gemaakt van duurzame katoenvezels.

Deelbaar: in de praktijk betekent dit dat het object deelbaar moet zijn zodat er sprake kan zijn van wisselgeld. Een euro kan door verschillende getallen worden gedeeld (20, 10, 5 en 2) aangezien er munten beschikbaar zijn die aansluiten op deze delingen (eurocentmunten). Middels elektronische euro's is de deelbaarheid van de Euro alleen maar toegenomen.

Vervangbaar: de technische term voor deze eigenschap is 'fungibel'. In feite komt het er op neer dat elk object onderling volledig uitwisselbaar of vervangbaar is.

Van valuta naar geld

Het maakt niet uit of je nu een euro van persoon A of persoon B krijgt: beide euro's zijn hetzelfde, kopen hetzelfde en zijn dus 'onderling volledig uitwisselbaar'. Als hij maar het exacte bedrag aan euro's (met eventueel rente) terugkrijgt.

Als een object aan alle bovenstaande eigenschappen voldoet, behoort het object tot valuta. De euro voldoet bijvoorbeeld aan alle bovenstaande eigenschappen: hierdoor wordt de euro door ons als een valuta gezien.

Maar in de volksmond spreekt men bij de euro nagenoeg alleen maar over geld in plaats van valuta. Wat zijn dan precies de eigenschappen van geld? En hoe verschillen deze ten opzichte van de eigenschappen hierboven?

Wat is de betekenis van geld?

De eigenschappen van geld zijn hetzelfde als die van valuta met één extra, belangrijke eigenschap:

Oppotmiddel: of beter gezegd: een opslag van waarde/koopkracht over een langere periode. Het object dient dus de eigenschap te hebben waarde oftewel koopkracht op te slaan voor een langdurige periode.

Stel je verdient in 2021 koopkracht en je gebruikt deze koopkracht pas in bijvoorbeeld 2025. Het object waar deze koopkracht in staat vastgelegd, moet dan geen 'jaarlijks verlies in koopkracht' opleveren om als geld te kwalificeren.

Uit bovenstaande weet je dan ook direct waarom wij de Euro, Dollar en andere munten niet als geld kwalificeren: door voortdurende inflatie wordt de koopkracht van deze munten uitgehold waardoor ze niet voldoen aan de eigenschap 'oppotmiddel' en dus niet kwalificeren als geld.

Voorbeelden van bekende objecten die wij wel kwalificeren als geld zijn bijvoorbeeld goud en zilver. Goud wordt enkel gevormd bij de dood van een ster (een zogenaamde supernova). Hierdoor is de hoeveelheid ervan op Aarde van nature gelimiteerd (en is goud niet onderhevig aan inflatie).

Door de natuurlijke limiet op de hoeveelheid goud én de daaruit voortkomende relatie tussen de hoeveelheid goud vs. grootte van reële wereldeconomie, blijft de koopkracht van goud gehandhaafd. Hierdoor 'lekt' goud geen waarde c.q. koopkracht zoals de Euro en Dollar dat wel doen.

Als jaarlijkse procentuele stijging van hoeveelheid goud = jaarlijkse procentuele toename grootte van reële wereldeconomie, blijft de verhouding tussen deze twee immers gelijk.

Zodoende kan dan koopkracht die in 2021 is verworven en wordt opgeslagen in goud, in 2025 ten gelde worden gemaakt met dezelfde waarde c.q. koopkracht die het had in 2021. Hierdoor valt goud voor ons onder geld en valt de Euro, Dollar, etc. onder valuta.

Het verschil tussen geld en valuta samengevat

De inhoud van dit artikel kan worden samengevat in twee kolommen:

Het enige, maar verreweg het belangrijkste, verschil tussen geld en valuta is de eigenschap 'oppotmiddel'. Met andere woorden: een object kan worden gezien als geld als het deze eigenschap heeft en niet als het deze eigenschap niet heeft.

Een object is enkel geld als het fungeert als een opslag van waarde/koopkracht over een langere periode.

Kan het object dit niet, dan is het geen geld en (nog belangrijker) moet het ook niet worden behandeld als zijnde geld.

Hier zit nou net de crux in de huidige tijd: de Euro, Dollar en alle andere munten ter wereld worden behandeld als geld, maar voldoen niet aan alle eigenschappen van geld.

Hierdoor zijn deze munten in werkelijkheid valuta en geen geld, wat ook gezien wordt als een verschil. Nu lijkt dit een klein detail, maar veel van de huidige grote (financiële) problemen in de wereld komen voort uit de verwarring tussen deze twee termen.

Soms hebben 'kleine' verwarringen dus grote gevolgen....