De hypotheekrenteaftrek verlaagt de belasting die je betaalt over je inkomen. Als je een eigen woning hebt met een hypotheek, mag je de betaalde rente aftrekken van je belastbaar inkomen. Zo dalen je maandlasten en blijft er meer besteedbaar inkomen over. De regeling geldt daarentegen alleen voor leningen die zijn afgesloten voor de aankoop, onderhoud of verbetering van je woning. Je moet bovendien daadwerkelijk rente betalen en de lening moet binnen dertig jaar volledig worden afgelost. De hoogte van het voordeel hangt af van jouw inkomen en het belastingtarief.
Hypotheekrenteaftrek is dus geen directe korting, maar een vermindering van de belastingdruk. Zo helpt de regeling huiseigenaren bij het financieren van hun woning, al verandert de wetgeving hierover regelmatig.
Wat betekent hypotheekrenteaftrek precies?
Hypotheekrenteaftrek betekent dat je de rente die je betaalt over je hypotheek mag aftrekken van je belastbaar inkomen. Hierdoor daalt het bedrag waarover je inkomstenbelasting betaalt. Je ontvangt het belastingvoordeel later via de aangifte of maandelijks via een voorlopige teruggaaf. De regeling is bedoeld om eigenwoningbezit te stimuleren en woonlasten betaalbaar te houden. Niet alle hypotheekvormen komen hiervoor in aanmerking. Alleen leningen waarbij je maandelijks aflost, zoals een annuïteiten- of lineaire hypotheek, geven recht op aftrek. Ga naar Homefinance.nl voor meer informatie.
Voorwaarden om in aanmerking te komen
Niet iedere woningeigenaar kan daarentegen automatisch gebruikmaken van hypotheekrenteaftrek. De regeling geldt alleen wanneer je woning jouw hoofdverblijf is. Je moet dus daadwerkelijk in het huis wonen waarvoor de hypotheek is afgesloten. Daarnaast moet de lening gebruikt zijn voor aankoop, onderhoud of verbouwing van de woning. Vrij besteedbare leningen of doorlopende kredieten tellen hierin niet mee. Alleen hypotheken die binnen dertig jaar volledig worden afgelost, blijven aftrekbaar.
Hieronder staan nog drie belangrijke voorwaarden om in aanmerking te komen:
- Aflossingsvrije leningen die na 2013 zijn afgesloten, geven geen recht meer op fiscale aftrek.
- De hypotheek moet op jouw naam staan en de rente moet aantoonbaar betaald zijn.
- Ook speelt de hoogte van het inkomen een rol, omdat het belastingvoordeel afneemt bij hogere inkomens. De Belastingdienst controleert deze gegevens via de jaarlijkse aangifte.
Voldoe je niet aan de voorwaarden, dan vervalt het recht op aftrek. Daardoor is het belangrijk om de hypotheekvorm en looptijd vooraf goed te beoordelen.
Hypotheekrenteaftrek berekenen
De berekening van hypotheekrenteaftrek begint met het bepalen van je belastbaar inkomen en van dat bedrag trek je dan de betaalde hypotheekrente af. Het verschil vormt het bedrag waarover je belasting betaalt. Hoe hoger het inkomen dus is, hoe groter de aftrek in euro’s. Tegelijk wordt het maximale aftrekpercentage de laatste jaren verlaagd waardoor het voordeel voor hogere inkomens geleidelijk daalt. Wie zijn woonlasten wil inschatten, kan via de “bereken maximale hypotheek” rekentool bepalen hoeveel renteaftrek invloed heeft op de maandelijkse lasten.
!- Houd er wel rekening mee dat alleen het rentedeel aftrekbaar is, niet de aflossing. Ook mag je de aftrek niet combineren met andere fiscale voordelen voor dezelfde lening. Zo blijft de berekening overzichtelijk en eerlijk verdeeld over verschillende inkomensgroepen.

Wat verandert er bij een dalende of stijgende rente?
Een wijziging van de hypotheekrente heeft direct invloed op het bedrag dat je kunt aftrekken. Daalt de rente, dan betaal je minder rente en ontvang je dus ook minder aftrek. Stijgt de rente, dan neemt de aftrek toe, al stijgen tegelijkertijd je maandlasten. De verhouding tussen rente en aflossing verandert dus tijdens de looptijd van een lening. In het begin betaal je vooral rente, later vooral aflossing. Daardoor neemt het fiscale voordeel langzaam af. Wie overstapt naar een andere hypotheek of rentevaste periode krijgt vaak een nieuw rentetarief. Het is verstandig om vooraf goed te berekenen wat dat betekent voor je netto lasten. Ook bij vervroegde aflossing daalt de aftrek, omdat het rentedeel kleiner wordt. Zo speelt de hypotheekrenteaftrek voortdurend mee in de financiële planning van huiseigenaren.
Alternatieven en afbouw van de regeling
De overheid bouwt de hypotheekrenteaftrek stap voor stap af, wat betekent dat het maximale belastingtarief waartegen je mag aftrekken, ieder jaar daalt. Hierdoor wordt het fiscale voordeel kleiner voor mensen met een hoger inkomen. Tegelijk ontstaan nieuwe regelingen die de woningmarkt in balans moeten houden. Denk aan aanpassingen in de eigenwoningforfait of lagere overdrachtsbelasting voor starters.
Ook groeit de aandacht voor aflossingsvrije hypotheken en andere financieringsvormen. De afbouw zorgt ervoor dat de belastingdruk evenwichtiger verdeeld wordt tussen huurders en kopers. Toch blijft hypotheekrenteaftrek voorlopig bestaan voor bestaande hypotheken. De overheid kiest voor geleidelijke veranderingen om de markt stabiel te houden. Daardoor krijgen huiseigenaren tijd om hun financiële situatie aan te passen.
Over de auteur
Rens Vestjens
Ik ben geen econoom. Geen financieel adviseur. Geen crypto-miljonair. Wat dan wel? Iemand die, net als jij misschien, dacht: “Hoe kan ik blijven genieten van kleine dingen, zonder dat geld telkens in de weg zit?” Op indeflatie.nl schrijf ik niet als econoom in driedelig pak, maar als nieuwsgierige Nederlander met een gezonde interesse in geld en slimme verdienmodellen. Ik ben iemand d...
Alle artikelen van Rens Vestjens